• Klikdinges
  • Posts
  • Klikdinges #89: Pointer kijkt naar de verkiezingen in de VS

Klikdinges #89: Pointer kijkt naar de verkiezingen in de VS

Je krijgt deze Klikdinges middenin onze reeks tv-uitzendingen over de presidentsverkiezingen. Ik praat je daarom even bij over het trollendashboard.

En verder

  • Mis de tv-uitzending over trollen niet!

  • Ooit gehoord van memetrollen? Ik heb er een paar gevonden

  • De VVOJ Conferentie is dit jaar coronaproof

Mijn Afgelopen Twee Weken

Bij Pointer zijn we twee weken onderweg met tv-uitzendingen en publicaties over de Amerikaanse presidentsverkiezingen. We onderzoeken namelijk welke invloed die verkiezingen hebben op Nederland. Mijn collega's hebben daar al twee uitzendingen over gemaakt:

  • De Heilige Lobby: Hoe Forum voor Democratie stiekem door een conservatief christelijke organisatie wordt gefinancierd.

  • De digitale strijd om de kiezer: Politieke partijen verzamelen steeds meer gegevens van kiezers, maar mag dat zomaar?

Voor onze publicaties hebben we een landingspagina gemaakt, waarop je al onze verhalen en uitzendingen kunt vinden.

De dag nadat je deze Klikdinges ontvangt, wordt de aflevering uitgezonden waar ik aan heb gewerkt. Zoals je in de vorige Klikdinges kon lezen, ben ik al een paar weken op trollenjacht. In het dashboard kun je de laatste cijfers vinden van Nederlandse trollen die over Biden of Trump (en een heleboel complottheorieën) tweeten.

Een fenomeen waar ik toevallig op stuitte, zijn de memetrollen. Dit zijn meestal geautomatiseerde accounts die in de comments van presidentskandidaten memes spammen. Ik vond twintig van dit soort accounts, waaronder eentje die zich als Nederlandse voordoet.

Humor, politiek en misinformatie in één afbeelding

Hoe herken je zulke geautomatiseerde accounts dan eigenlijk? Dat is nog niet zo eenvoudig. Als gebruiker en onderzoeker zie je namelijk alleen de voorkant van zo'n account, terwijl automatisatie aan de achterkant plaatsvindt. Maar door op het gedrag van geautomatiseerde accounts te letten, kun je wel goede aanwijzingen vinden of berichten door een mens of bot worden geplaatst.

Bots slapen nooit en zijn soms iets té regelmatig met posten

Deze week kun de tv-uitzending bekijken over trollen die misinformatie verspreiden. Dat betekent ook dat ik voor het eerst 'in the lead' ben met een uitzending: script schrijven, beeldmateriaal verzamelen, animaties uitschrijven en plannen, interviews spotten, etc. Een enorm leerzame ervaring én ontzettend leuk om te doen.

En holy hell, wat een enorme berg werk om af te krijgen. Gelukkig blijft zoiets teamwerk, dus Dirk Mostert, Wouter Hoek, Tom Kleijn, Thomas de Beus en Inge Oosterhoff hebben allemaal een rol gespeeld in het maken van deze uitzending. Wil je zien hoe we het hebben gedaan? Woensdag 28 oktober, NPO2, 21.15 uur.

Even tussendoor (in de volgende Klikdinges ga ik hier wellicht uitgebreid op in): naar aanleiding van die uitzending ben ik belaagd door een flink trollenleger. Behoorlijk heftig, omdat het waanzinnig veel accounts zijn, met geweld wordt gedreigd, en inlogpogingen op mijn accounts zijn gedaan. En erger, op de accounts van mijn vrouw. In dit draadje lees je er iets meer over. En enorm bedankt voor alle lieve berichten. Die had ik echt even nodig ❤️

Nog een belangrijke mededeling: de VVOJ Conferentie gaat dit jaar door! Uiteraard een online evenement. En het is GRATIS voor VVOJ-leden. Kortom, als je deze nieuwsbrief leest, journalist bent, nieuwe dingen wil leren, én nog geen VVOJ-lid bent, dan is dit een goede reden om alsnog VVOJ'er te worden.

Toffe Klikdingessen

Google heeft een nieuwe tool beschikbaar gesteld voor journalisten: Pinpoint. Upload PDF's, afbeeldingen, emails en zelfs audiotranscripten, en Pinpoint zoekt de personen, plaatsen en thema's voor je. Handig als je grote verzamelingen documenten moet doorspitten. Ik heb deze tool al even getest in beta en het lijkt voornamelijk in de Engelse taal het beste te werken.

QAnon dringt door in Nederland. In onze aanstaande uitzending over trollen komt dat wel naar voren. En Nieuwsuur heeft hier ook een uitstekende reportage over gemaakt.

Aan luchthaven Berlin Brandenburg is 14 jaar gebouwd. Nu het af is, heeft de Duitse krant Tagesspiegel een waanzinnig mooi 3D-model gemaakt van de terminal.

Dat Trump zich ook op Twitter als een idioot gedraagt, hoeft je niet te verbazen. Maar hoe maak je dat meetbaar? Dit blog van Datawrapper laat zien hoe je Twitter-data kunt verzamelen, analyseren en visualiseren. Heel tof en leerzaam voor als je dit eens op een ander account wil toepassen.

Opsterland? Het Hogeland? Hardenberg? Weet jij zo snel waar al die gemeenten liggen? Datajournalist Wouter van Dijke heeft deze toffe game gemaakt, waarin je jouw topografische kennis kunt testen.

Vind Ik Leuk

Tot over twee weken. En blijf gezond!

Het begint uiteraard met een goed onderzoek, maar een toffe grafiek kan alles nét even iets beter maken. Hoe kun je gratis en met goed resultaat visualisaties maken? Lees het Handboek Internetresearch & Datajournalistiek en je weet het.