• Klikdinges
  • Posts
  • Klikdinges #78: Nog één keer over nepnieuws (en daarna iets anders)

Klikdinges #78: Nog één keer over nepnieuws (en daarna iets anders)

May 12, 2020

Voordat we een maand lang in een ander onderwerp duiken, hebben we nog een uitzending over nepnieuws gemaakt. Kijk mee hoe we misinformatie ontzenuwen en experts spreken over onbetrouwbare berichtgeving.

En verder:

  • Maak me blij door op ons te stemmen voor De Tegel Publieksprijs

  • Ons project over onteigening van Joodse woningen

  • Een gratis handboek over OSINT

Als je Klikdinges met veel plezier leest, overweeg hem dan ook eens door te sturen naar collega’s of vrienden. Deel deze pagina op social media. Of trakteer me via deze Tikkie op een kop koffie.

Mijn Afgelopen Twee Weken

Heb je zin om iemand (mij!) een goed gevoel te geven (natuurlijk wil je dat). Stem dan op een van de twee genomineerde Pointer-publicaties voor De Tegel Publieksprijs. Stel je voor dat we op 8 juni drie Tegels winnen? Dat zou een ongelooflijk jaar nog iets toffer maken. 🤓

Je hebt twee opties:

Vergeet vooral niet je stem via de mail te bevestigen.

Sinds het begin van de corona-uitbraak is Pointer nepnieuws aan het debunken. In een tijd waarin al zoveel onzeker is, wil je betrouwbare informatie vinden. Maar websites zoals De Dagelijkse Standaard, NineForNews en Need To Know, en Youtube-kanalen Jensen, Café Weltschmerz en Ongehoord Nederland zijn er vooral op uit om hun eigen agenda te pushen. En dan zijn er nog de talloze dubieuze figuren die direct op Twitter hoaxes verspreiden. Hoe schadelijk is nepnieuws eigenlijk? Die vraag beantwoorden we in onze tv-uitzending.

Wie versturen deze berichten die zorgen voor angst en onrust? En hoe schadelijk is dat?

Om misinformatie te vinden, heb ik de afgelopen twee maanden elke paar dagen een tweets verzameld via R (via de geweldige package rtweet). In die periode zijn zo'n 1,2 miljoen berichten over COVID-19 verstuurd: ruim voldoende om nog een artikel over nepnieuws mee te maken. Welke complottheorieën ben ik tegengekomen, en welke gevolgen kan dat hebben?

"Ideale voedingsbodem voor de verspreiding van hoaxes, broodjeaapverhalen en samenzweringstheorieën"

Ben je al die nieuwsberichten en uitzendingen over corona zat aan het worden? Pointer gaat halverwege mei namelijk iets heel moois publiceren: ons project over de onteigening van Joods vastgoed in de Tweede Wereldoorlog.

Joodse woningen, bedrijfspanden en grond zijn tijdens de bezetting in beslag genomen en doorverkocht. De nieuwe eigenaren waren meestal geen onwetende kopers. En het netwerk dat de verkoop van woningen mogelijk maakte, verdiende hier ongelooflijk veel geld aan. Als je in de data duikt, kom je veel rottigheid tegen.

We werken hier al maandenlang keihard aan. COVID-19 heeft onze planning een beetje in de war geschopt, maar het belooft nog steeds een bijzonder project te worden. Meer in de volgende nieuwsbrief.

Toffe Klikdingessen

De mogelijkheden in R blijven met wekelijks verbazen. Deze tutorial om 3D-kaarten te maken en animeren is best eenvoudig te volgen. En het resultaat is 🤯

Ik houd niet van de term 'misleiden' in dit geval, want dat zou betekenen dat de makers dat met opzet doen. Een betere poging: hoe kun jij grafieken over het coronavirus beter begrijpen?

Ben je al bekend met de website datajournalism.com? Zo niet, zeker even checken wat ze allemaal aanbieden. Hun nieuwste toevoeging is het Verification Handbook, een gratis naslagwerk met tips om zelf misinformatie te debunken.

Muziek en data, altijd goed. In dit project van The Pudding wordt een beroep gedaan op jouw muzikale geheugen. Herken jij de nummers? Je vult overigens een flinke database voor waarschijnlijk een heel gaaf toekomstig project.

Het lijkt erop alsof China weer rustig achterover kan leunen nu er nauwelijks nog nieuwe besmettingen bijkomen. Maar schijn bedriegt: de uitbraak in Rusland kan zo weer de landsgrenzen oversteken.

Deze projecten van Bellingcat verbazen met telkens weer. Normaal gesproken heb ik een hekel aan netwerkanalyses, omdat het zonder duidelijke uitleg nietszeggend is. In deze publicatie kun je elke stap echter goed volgen.

GRATIS?! Nu ik je aandacht heb, klik even door om deze cursus R voor datavisualisatie door te nemen.

Vind Ik Leuk

Tot slot: Arnon Grunberg hield op 4 mei een toespraak over de waarde van herdenken. Een rake tekst waarin het potentiële gif van het woord wordt benoemd. Als je één linkje in deze Klikdinges aanklikt, laat het dan deze zijn.

Tot over twee weken. Blijf gezond!

Tweets verzamelen, analyseren op nepnieuws, cijfers verzamelen... allemaal vaardigheden die je in het Handboek Internetresearch & Datajournalistiek kunt oppikken. Wie weet legt het de basis voor jouw volgende onderzoek naar misinformatie.