Klikdinges #155: Zie ik je in Leuven?

Over iets meer dan een week zit ik met een paar honderd onderzoekscollega’s in het Belgische Leuven. In deze Klikdinges kun je lezen wat ik daar ga doen.

Waar ga ik het over hebben?

• AI-prut en Vastgoedboeken-updates

• Maar liefst twee presentaties bij de VVOJ Conferentie

• Alle openbare tekst in New York doorzoekbaar gemaakt

Mijn afgelopen weken

Nog maar eentje! Alleen Culemborg, en dan hebben alle gemeenten (die onderzoek zouden moeten doen) gekeken naar de transacties in De Vastgoedboeken. Het afgelopen jaar heb ik weer een flinke stapel rapporten verzameld én gemeenten op de huid gezeten of ze een onderzoek gaan instellen. Het resultaat daarvan vind je hier.

Zijn al die onderzoeken goed uitgevoerd? Lol, natuurlijk niet. Dus daar ga ik de komende maanden naar kijken. Dat is nog best een lastig onderzoek, want hoe beoordeel je zoiets? Hopelijk zie je begin volgend jaar daar de eerste publicaties over.

Dit jaar hadden we geen factcheckmarathon rondom de Tweede Kamerverkiezingen. Maar een rondje langs sociale media gaf me wel een ander idee: hoe vaak worden lijsttrekkers op AI-gegenereerde prut-afbeeldingen weergegeven?

Het viel me namelijk op dat zulke AI-memes vooral negatief bedoeld zijn. De lelijkste karaktereigenschappen worden op lijsttrekkers geprojecteerd en uitvergroot. Uiteindelijk heb ik ruim 36 duizend afbeeldingen verzameld en geanalyseerd voor onderstaand nieuwtje.

Op dit moment ben ik samen met collega Klaas den Tek bezig met een nieuwe podcastserie. We spreken al een half jaar lang met de bewoners en eigenaar van een recreatiepark waar een hoogoplopend conflict speelt. De eigenaar wil namelijk dat de permanente bewoners van dat park weggaan. De bewoners vechten terug door rechtszaak na rechtszaak te beginnen. En tot overmaat van ramp is er ook nog een chantagebrief naar de receptie gestuurd. Het is één grote bende: voor ons reden genoeg om daar in vijf afleveringen in te duiken. Halverwege december moet de podcastserie klaar zijn en online staan. Dan lees je uiteraard in deze nieuwsbrief waar je dit verhaal kunt luisteren.

Iets anders waar ik enorm naar uitkijk is de jaarlijkse VVOJ Conferentie. Dit jaar op 14 en 15 november in het Belgische Leuven. Vorig jaar was ik er helaas niet bij (je kunt ze niet allemaal hebben), maar deze keer ga ik weer twee dagen lang workshops en presentaties van de beste Nederlandse en Belgische onderzoeksjournalisten bekijken. In de volgende Klikdinges maak ik een samenvatting van de beste sessies die ik heb bezocht.

En daarover gesproken: ik geef zelf ook twee presentaties! Vooral over die eerste ben ik erg enthousiast, omdat ik daar een beetje buiten de gebaande paden kan lopen. Ik wil een groep bloedserieuze onderzoeksjournalisten namelijk leren hoe je desinformatie kunt ontleden… dankzij zombiefilms?!

Ben ik gek geworden? Gaat het wel goed met me? Geen commentaar. Ik heb de afgelopen jaren wel ontzettend veel presentaties gegeven. Na afloop van presentaties die goed zijn gegaan, is er altijd één gemene deler: ik heb iets nieuws/anders gedaan dan de vorige keren. Ik moet mezelf voor een presentatie een uitdaging geven, want anders sta ik met te weinig energie voor een groep. En dan kom ik blijkbaar bij nepnieuws uit bij zombiefilms als inspiratie 😅 maar echt, het wordt superleuk en leerzaam. Hopelijk ben je erbij!

• 📙 De Survivalgids voor nepnieuws, AI-prut en trollen

In deze presentatie mag ik mijn fascinatie voor apocalyptische media en desinformatie combineren. In 7 stappen leer ik je hoe je kunt overleven in het huidige medialandschap door AI-gegenereerde troep en bots te herkennen.

• 🤝 Datajournalistiek zonder (redactie)grenzen

Wat gebeurt er als datajournalisten over de grenzen van hun eigen redacties of landen gaan kijken? In dit panel bespreken we onze grootste successen en mislukkingen?

Na wat bezorgde berichten van jullie: ik geef toe dat ik deze nieuwsbrief te weinig verstuur. Het is een gestoord druk jaar waarin ik echt veel aan mijn hoofd heb, zowel op persoonlijk vlak als op werk. Ik wil daar in het openbaar niet zoveel over zeggen (sommige problemen worden alleen maar groter als je daar te vroeg iets over deelt), maar mocht je me tijdens de VVOJ tegenkomen: maak gerust even een praatje met me. Altijd gezellig 🙂 

Klikdingessen

We beginnen met een Klikdinges van GROOT LEVENSBELANG! Nee, de menukaarten van Amsterdamse restaurants zijn natuurlijk niet cruciaal voor je levensgeluk, maar levert wel een interessant perspectief op. Gewoon lezen dus.

Het klinkt als de minst sexy titel die je binnen een bedrijf kunt hebben, maar het is zó belangrijk: de CDO, oftewel Chief Data Officer. In deze game ben jij de CDO en moet je bepalen hoe jouw bedrijf a) netjes met de privacy van werknemers en klanten omgaat, en b) ook nog eens geld blijft verdienen. En belangrijk: je bent een kat.

Weer zo’n megalomaan project van The Pudding. Alle tekst die je op Streetview in New York kunt lezen, is doorzoekbaar gemaakt. En het allergaafste is dat je daar ook analyse op kunt uitvoeren. Een van de meest verrassende visualisaties die ik afgelopen jaar heb gezien.

Het afgelopen jaar ben ik in een heel diep Tiktok- en YouTube Short-hol gevallen. Video’s langer dan 10 seconden… waarom?! Nou, omdat je dan echt de diepte in kunt gaan en iets leert. In onderstaande tutorial leer je hoe je een botnetwerk kunt identificeren en de mensen erachter kunt ontmaskeren.

Vind ik leuk

• Opdat wij niet vergeten: Tijdschriften Elle, Marie Claire en Forbes besodemieterden hun lezers: ze publiceerden artikelen die door AI zijn geschreven, maar er staan namen van niet-bestaande journalisten bij 🚮

• AI wordt behandeld als de jazz-drummer van Whiplash

• Twenty One Pilots - Breach 🔥

• Deftones - private music 🔥

• Oud-collega Inge Oosterhoff schreef een verdomd goed geschreven longread voor The Guardian over embryo-adoptie

• De chatbot van de gemeente Montferland kostte zo’n 7 ton BELASTINGCENTEN, maar geeft consequent verkeerde antwoorden

• Deze fan van Manchester United heeft al ruim een jaar zijn haar niet geknipt (totdat ManU vijf wedstrijden op een rij wint)

Tot de volgende editie. Waarschijnlijk eind november, met de beste tips van de VVOJ Conferentie.

Vind je deze nieuwsbrief tof? En vind je dat meer mensen Klikdinges moeten lezen? Stuur ze dan eens door naar www.klikdinges.nl.

Een andere manier om mij en jezelf te trakteren, is door een exemplaar van het Handboek Internetresearch & Datajournalistiek aan te schaffen. Via deze link krijg ik – als een van de schrijvers van dat handboek – een extra percentage van de verkoopprijs. Alvast bedankt! ❤️