• Klikdinges
  • Posts
  • Klikdinges #130: Hoe bedenk je een goed onderzoek?

Klikdinges #130: Hoe bedenk je een goed onderzoek?

November 07, 2022

Deze Klikdinges stuur ik tijdens mijn extra ouderschapsverlof. Daarom geen eigen producties, maar wel andere toffe datadingen.

Waar ga ik het over hebben?

  • Hoe kom ik aan inspiratie voor mijn volgende onderzoek?

  • De VVOJ Conferentie is binnenkort in Leiden

  • Digitaal biechten via gesproken berichten

Mijn Afgelopen Weken

Onlangs heb ik twee gastcolleges gegeven: aan de Haagse Hogeschool en de Avans Hogeschool in Den Bosch. En twee keer kreeg ik dezelfde vraag: hoe kom ik aan mijn onderwerpen?

Veel journalisten staan er niet bij stil hoe ze een nieuw onderwerp vinden. Ze vinden het gewoon. Maar er zit meer opzet achter dan je zou vermoeden. Zeker onderzoeksjournalisten moeten heel opzettelijk te werk gaan om nieuwe onderwerpen te ontdekken. Daarom een aantal praktische tips (en zeker geen uitputtende lijst) om jouw volgende onderzoek te vinden.

  • Zorg ervoor dat je bereikbaar bent. Stel je voor dat tipgevers je niet kunnen bereiken, en daarom een andere journalist benaderen met een geweldig idee. Check mijn website hoe ik dat doe.

  • Gooi je onderzoek open. Houd niet alle kaarten tegen je borst, maar schrijf in een vroeg stadium een oproep voor tipgevers. Hoe kunnen mensen jou benaderen met goede ideeën, als ze niet eens weten dat je met een onderwerp bezig bent? Vaak zetten opmerkingen van lezers je op het goede spoor tijdens een lopend onderzoek.

  • Een onderschatte fase in je onderzoek: het vervolgonderzoek. Ook onderzoeksjournalisten hobbelen graag het ene naar het andere onderwerp. Maar na je eerste grote publicatie is een onderwerp zelden af. Bedenk al tijdens je onderzoek wat het vervolg kan zijn. Meestal heb je daarna meer impact. En je bouwt een goede expertise op.

  • Schrijf 👏 elk 👏 idee 👏 op 👏. Ik blijf dit herhalen. Goede ideeën komen op de vreemdste momenten. Als je ze niet opschrijft, dan ga je ze geheid vergeten. Zelf gebruik ik Notion.so (op zowel desktop als mobiel) om elke brainfart bij te houden.

  • Maak internationaal onderzoek klein, en klein onderzoek groot. In deze nieuwsbrief verwijs ik naar andere (data)journalistieke producties. Ik kijk daar zelf vaak naar met de blik: welke onderzoeksmethode hebben ze gebruikt? En kan ik het op een andere schaal toepassen voor mijn eigen werk? Bijna altijd valt er wel een vervolg aan te geven.

  • Ga eens naar Dataharvest (meestal rond mei) of de VVOJ Conferentie (in november). Naast dat deze conferenties ontzettend gezellig zijn en je veel toffe collega's tegenkomt, liggen hier ook veel nieuwe onderwerpen voor het oprapen. Bij Data Harvest worden zelfs sessies georganiseerd om samenwerkingen op te zetten. Hoe eenvoudig kan het zijn?

En gesproken over de VVOJ Conferentie: op vrijdag 18 en zaterdag 19 is ie weer!

Conferentie Onderzoeksjournalistiek – Crisis?! – 18 en 19 november 2022 in Leiden Elke redactie weet: noem iets een crisis en je hebt aandacht. Maar wat als het publiek én journalisten crisismoe zijn? Is terughoudendheid niet geboden, al was het maar omdat het mes bot wordt als je het dagelijks gebruikt. Dit jaar confereren wij onder […]

De afgelopen jaren help ik mee om een deel van de programmering rond te krijgen. En al zeg ik het zelf: de sprekers en sessies zijn dit jaar van hoog niveau. Elke zichzelf serieus nemende onderzoeksjournalist moet eigenlijk aanwezig zijn op deze conferentie. 🕵️‍♂️

Op 12 mei 2017 stuurde ik via Revue mijn allereerste nieuwsbrief. In de tussentijd heb ik 130 edities verstuurd via deze dienst. Maar helaas, dankzij ene Elon Musk wordt eind dit jaar de stekker uit Revue getrokken. Wees gerust: Klikdinges gaat door op een andere plek. Ik ga op zoek naar een nieuw nieuwsbrievenplatform. Alle suggesties zijn welkom. Op dit moment kijk ik vooral naar Beehiiv en Substack.

Toffe Klikdingessen

Deze guy maakt telkens zulke leuke interactives. Hoeveel dagen geleden werd de aarde opgeschrikt door een grote aardbeving? Een overstroming? Of een inslaande meteoriet? Je vindt het allemaal (inclusief de bronnen) in deze scrolly.

Een van de leukste dingen online: GIFjes. In dit artikel (uiteraard VOL met bewegende plaatjes) wordt het ontstaan en ontwikkeling van GIF's uitgelegd.

Hay Kranen heeft weer een tof project online gezet. Of nou ja, het is eigenlijk een oud, nieuw project, dat weer is bijgewerkt... anyway, als je iets wilt opbiechten, kun je dat op deze website anoniem doen via een spraakbericht.

Stel he?! Je ziet een gigantische orkaan op je afkomen. Wat doe je? Waarschijnlijk vluchten of dekking zoeken? Maar deze wetenschappers gaan met een speciaal vliegtuig recht op de orkaan af om te meten hoe hij van binnenuit werkt. In dit verhaal lees je hoe ze dat hebben gedaan, en wat ze hebben geleerd.

Bij de regionale krant heb ik gemerkt dat dit soort pagina's heel goed worden bezocht. Daarom vind ik het niet zo vreemd dat de LA Times voor Día de Muertos een herdenkingspagina heeft gemaakt. Mooi vormgegeven en heel respectvol.

Vind Ik Leuk

Tot de volgende. En blijf gezond!

Je hebt een idee voor je volgende geweldige onderzoek. Maar nu moet je het nog uitwerken. Het Handboek Internetresearch & Datajournalistiek geeft talloze tips hoe je zoiets aanpakt.