• Klikdinges
  • Posts
  • Klikdinges #118: Opgelicht via seksadvertenties

Klikdinges #118: Opgelicht via seksadvertenties

In deze Klikdinges leg ik uit hoe ik het onderzoek naar oplichting via seksadvertenties heb aangepakt.

En verder:

  • Honderden nepprofielen voor oplichters online op websites voor seksadvertenties

  • Dennis werd binnen maand voor ruim 4.000 euro opgelicht

  • Een lijst van lijsten van beste datavisualisaties

Mijn Afgelopen Twee Weken

Te mooi om waar te zijn... iedereen met een internetverbinding weet dat ie dan moet oppassen.

We doen al een tijdje onderzoek naar de arbeidsrechten van sekswerkers. Tijdens dat onderzoek stuiten we op een aantal opmerkelijke advertenties. De websites waar sekswerkers hun diensten aanbieden (zoals Kinky en Sexjobs) worden namelijk overspoeld door nepprofielen. Sekswerkers maken zich zorgen: klanten vertrouwen ons niet meer.

Zodra je contact opneemt met zo'n nepprofiel, dan heb je eigenlijk contact met een oplichter. Slachtoffers durven hier zelden melding of aangifte van te doen. Want ja, geef maar eens toe dat je op zo'n site bent geweest.

Ik ben in deze zeer lucratieve vorm van online fraude gedoken. Met een beetje data-analyse en speurwerk ontdekten we honderden van deze dubieuze advertenties 🤓

Taboe is voor veel slachtoffers te groot om melding of aangifte te doen

Dit soort speurtochten vind ik heel tof om te doen. Meestal begint het met een tip: kun je kijken naar dit vreemde profiel? Die tip krijg je niet zomaar. We hebben daarvoor vertrouwen moeten opbouwen met sekswerkers. En dat is lastig, want zij voelen dat journalisten hun vaak in een kwaad daglicht willen zetten.

Vervolgens moet je die advertenties goed analyseren om de gemene deler te vinden. Daar kun je namelijk een data-analyse omheen bedenken. Het lastige is dat ik die elementen niet uitgebreid kan bespreken. We willen de oplichters niet slimmer maken dan ze al zijn. Een ding dat ik wel kan vertellen, is dat ze vaak gekopieerde teksten uit andere advertenties gebruiken.

Deze gekke advertenties hebben vaak foto's waar je een vreemd gevoel bij krijgt. Het klopt nét niet. En jawel, zodra je ze opzoekt, kom je erachter dat het van allerlei andere websites of profielen is gejat.

Dennis is in zo'n scam getrapt. Binnen een maand was hij ruim 4.000 euro kwijt voor een afspraak die nooit is geweest. In onze tv-uitzending hoor je zijn verhaal.

Websites voor erotische dienstverlening worden overspoeld door nepprofielen. Trap je erin, dan kan het je duizenden euro’s kosten.

Zonder Dennis zou ons verhaal eigenlijk niet compleet zijn: je hebt het menselijke verhaal nodig om de cijfers tot leven te brengen. Maar hoe vind je zo'n persoon als ze hier niet openbaar over durven te praten?

Er zijn meerdere forums waarop bezoekers van sekswerkers hun ervaringen delen. Vaak positief, maar er zijn ook topics waarin ze vertellen over vreemde en verdachte situaties.

Heel simpel: ik heb een account aangemaakt op deze forums en talloze mensen benaderd. Heel open en eerlijk: ik ben journalist, en ik wil ze graag (vertrouwelijk) even spreken over wat ze hebben meegemaakt. Lang niet iedereen wil met je praten, en niet elk verhaal is geschikt voor in de uitzending, maar uiteindelijk kom je iemand zoals Dennis tegen. Bingo! Heel knap hoe duidelijk hij zijn verhaal vertelt.

Op online marktplaatsen voor sekswerkers zijn honderden nepprofielen te vinden waarmee mensen kunnen worden opgelicht. "Ik ben er met open ogen ingetrapt".

Tegelijk met de opnamen van deze uitzending hebben we de tweede aflevering opgenomen. Daarin komen we op het spoor van een Nederlands bedrijf dat zich met deze vorm van oplichting bezighoudt.

Op 14 februari (oeh romantisch, Valentijnsdag ♥️) op NPO2, 21.05 uur kun je die aflevering zien. Kort daarna kun je de volgende Klikdinges verwachten.

Toffe Klikdingessen

In de vorige Klikdinges vond je al een laar toplijstjes voor visualisaties. Totaal onnodig om daar op te klikken zodra Maarten Lambrechts zijn lijst van visualisatielijsten publiceert (totdat iemand daar weer lijstjes van gaat maken).

Goede voornemens onder (beginnend) datajournalisten: Python leren 🤓 met deze gratis course kom je een heel eind. Dit is echt vanaf het allereerste begin, dus geen enkele voorkennis van programmeren is vereist.

Misschien een beetje gemeen ingestoken (ik weet het niet), maar het idee is duidelijk: kun jij Nederland beter door de pandemie loodsen dan Hugo de Jonge? Deze game moet je wel echt op een desktop spelen.

Soms heb je gewoon even een glitchy foto nodig... ik wel tenminste. In plaats van zelf in Photoshop te gaan klooien, kun je ook deze site gebruiken (via Jeroen Disch)

Waarschijnlijk de best bezochte Nederlandse klikdinges van de afgelopen maand. Bezoekers van het Dagblad van het Noorden konden eem digitale fakkel aansteken om hun steun aan de provincie te geven. Soms is een eenvoudig idee het beste idee.

Als je klikt kom je even op een onoverzichtelijke pagina (scroll een flink eind naar beneden), maar dan vind je goud: een uitgebreid interview met twee mastodonten in de datajournalistiek. Steve Doig en Brant Houston vertellen hoe je in de jaren 80 en 90 met data aan de slag ging.

Weet jij hoe een GPS werkt? Maakt niet uit wat je antwoord daarop is: ik zou sowieso even deze explainer doornemen. Met hele gave infographics en interactieve elementen weet je binnen de kortste keren hoe je navigatie werkt. (via @TdeBeus)

Vind Ik Leuk

Tot de volgende Klikdinges, en blijf gezond!

Even iets totaal anders dan normaal: Andrew en ik zijn bezig met een bijgewerkte versie van het Handboek Internetresearch & Datajournalistiek. Als je de huidige versie direct bij mij bestelt, krijg je >10% korting. Interesse? Mail me op [email protected] of reply op deze nieuwsbrief