Had ik onze interactive over exposing nóg persoonlijker kunnen maken?

In deze Klikdinges ga ik iets nieuws proberen: ik ga mijn eigen onderzoeken kritisch evalueren. Hoe heb ik het destijds aangepakt, en wat had ik anders kunnen doen?

Waar ga ik het over hebben?

• We zoeken tipgevers voor zorgfraude

• Deze week factchecken en Dataharvest

• Recap: mijn onderzoek naar exposing

Mijn afgelopen weken

Voor de eerste keer doe ik een Recap in Klikdinges: een terugblik op een van mijn oude projecten. Wat zou ik anders of beter doen nu ik met iets meer afstand naar mijn eigen onderzoek kijk?

Voor de eerste Recap kijk ik terug op ons verhaal over exposing: gigantische groepen op Telegram waarin naaktbeelden ongewild worden gedeeld. En alsof dat nog niet erg genoeg is, worden ook de namen, telefoonnummers en andere privégegevens van de mensen op deze foto’s verspreid.

Eind 2021 publiceerden we onderstaande interactive. Daarin volg je het verhaal van ons fictieve profiel Shayla. Op een avond plaatsen we een AI-gegenereerde profielfoto en prepaid-telefoonnummer in meerdere exposegroepen. Binnen een minuut worden we belaagd door smeerpijpen.

In deze making of kun je lezen welke inhoudelijke afwegingen we destijds hebben gemaakt. Inhoudelijk ben ik nog steeds tevreden met hoe we het hebben aangepakt. Maar over de manier waarop we de interactive hebben verteld… daar kan ik wel een andere keuze verdedigen.

We moesten een balans vinden tussen het verhaal van Shayla (ons neppersonage dat de hoofdpersoon is van deze interactive) en ons perspectief als researcher. We wilden naast het experiment ook duidelijk maken hoe vaak dit gebeurt, wat de omvang van het probleem is, etc. De eerste alinea begint ook echt met ons onderzoekers-perspectief. En dat vind ik achteraf niet de beste keuze.

Wat volgens mij beter had gewerkt, is alles vanuit de fictieve Shayla schrijven. Na de intro had je duidelijk moeten maken dat Shayla niet echt bestaat en kunnen verwijzen naar de making of (die je dan mogelijk nog iets uitbreidt of herschrijft). Maar je wil in de voetsporen treden van de persoon waar de meeste emotie zit. Dat is Shayla, en niet ikzelf 😅

Ik vind ons huidige verhaal echt niet slecht, integendeel. Maar het voelt toch als een gemiste kans dat we een hoofdpersoon hebben neergezet en we haar eigenlijk niet kunnen volgen. De persoonlijke ervaringen van Shayla hadden een mengelmoes kunnen zijn van alle interviews die je op het einde vindt. Misschien is het journalistiek gezien glad ijs om te doen alsof Shayla dat allemaal echt zou hebben meegemaakt, maar dat kun je prima verdedigen in je methodiek. Het zou in ieder geval een verhaal hebben opgeleverd dat iets meer emotie en impact had gehad.

Wat vind je van deze recap? Ben je het (on)eens met mijn kritiek? Mis je nog iets in deze evaluatie? Laat het weten door op de nieuwsbrief te replyen of door een mailtje naar [email protected].te sturen.

Ons onderzoek (gezamenlijk met AD) naar zorgcowboys is al een paar weken flink gaande. De eerste resultaten uit onze data-analyse zijn veelbelovend. Maar geen verhaal zonder goede tipgevers van vlees en bloed. Daarom hebben we een oproepje geplaatst: ken jij een zorgfraudeur?

Terwijl die tips binnenstromen, werken de Pointer-redacteuren in Brussel keihard aan de zogeheten Factcheckmarathon. Samen met collega’s van AD en de Belgische titels VRT, RTBF, Factcheck.Vlaanderen, Knack en De Checkers gaan we dagelijks uitspraken van politici checken in de aanloop naar de Europese verkiezingen. Op onderstaande pagina vind je alle checks die we gaan publiceren.

Dat doen deze week tot en met donderdag, want de twee dagen daarna is Dataharvest in Mechelen. Ook wel bekend als de allertofste, nerdiest en meest inspirerende journalistieke conferentie die je kunt bezoeken. Mocht je daar ook rondlopen en me herkennen, spreek me vooral even aan. Altijd leuk om Klikdinges-lezers in het wild te ontmoeten. 😁

En heel gaaf: ik mocht vorige week langskomen bij Merel Westrik en Frans Lomans. In hun podcast Gonzo mocht ik vertellen over het journalistieke verhaal dat me het meeste is bijgebleven. Ik klim niet vaak op de preekstoel, maar ik vertel in die aflevering wel iets over hoe ik wens dat we met meer empathie en inlevingsvermogen ons journalistieke werk doen.

Meer daarover in de volgende Klikdinges.

Klikdingessen

Mijn collega’s hebben weer een puik onderzoek afgeleverd naar waardeloze CO2-certificaten. Je denkt met je vliegreis via Easyjet je uitstoot te compenseren, maar eigenlijk financier je de grootste varkensboer ter wereld (waar het geld eigenlijk niet nodig is).

Als je even een uurtje de tijd hebt, dan kun je deze video aanzwengelen. Hierin legt de BBC uit hoe OSINT hun manier van researchen heeft beïnvloed. Klein beetje opgeblazen natuurlijk, maar de voorbeelden spreken wel tot de verbeelding.

Een mooie productie over een minder mooi onderwerp: legale wapenhandel in Duitsland en Oostenrijk, wat indirect de oorzaak is van talloze mass shootings in de VS. (via Jaap van Zessen)

Laat 200 duizend mensen een willekeurig getal tussen de 1 en 100 kiezen. Grote kans dat de getallen 37 en 73 hoog scoren. Deze video legt uit hoe mensen willekeur interpreteren.

Iets luchtigs om mee af te sluiten. Ik vind het fascinerend dat Nederland blijkbaar hét festivalland in Europa is.

Vind ik leuk

• De NOS keek mee met een Nigeriaanse hackersbende

• Wanneer mag je data scrapen (geautomatiseerd verzamelen)? Dit is wat de Autoriteit Persoonsgegevens daarover te zeggen heeft

• I’m looking for a man in finance, trust fund, 6’5, blue eyes…

• Zijn memes altijd onschuldige grappen? Volgens de NCTV niet.

• Dit Britse meisje is zwaar intimiderend 😅

Tot de volgende editie.

Vind je deze nieuwsbrief tof? En vind je dat meer mensen Klikdinges moeten lezen? Stuur ze dan eens door naar www.klikdinges.nl.

Een andere manier om mij en jezelf te trakteren, is door een exemplaar van het Handboek Internetresearch & Datajournalistiek aan te schaffen. Via deze link krijg ik – als een van de schrijvers van dat handboek – een extra percentage van de verkoopprijs. Alvast bedankt! ❤️