• Klikdinges
  • Posts
  • Klikdinges #98: De digitale verkiezingen

Klikdinges #98: De digitale verkiezingen

March 16, 2021

In deze Klikdinges vind je het resultaat van een twee maanden onderzoek. Samen met NOS en De Groene Amsterdammer dook ik in de digitale verkiezingscampagne.

En verder

  • Selfies posten is de beste strategie (ook voor politici) op Insta

  • Misinformatie en complotten op YouTube

  • Veel simulaties en games over corona

Mijn Afgelopen Twee Weken

Een shitload aan artikelen: dat is mijn verkiezingsbelofte. En ik kom mijn belofte na, want hier volgt een waslijst aan publicaties.

Samen met Joost Schellevis (NOS) en Coen van de Ven (De Groene Amsterdammer) ben ik de afgelopen maanden gedoken in de digitale campagnes van partijen. Dit zijn de meest digitale verkiezingen ooit, dus welke gevolgen heeft dat voor de boodschap die politici ons vertellen?

Allereerst hebben we naar Instagram gekeken. Want zodra je echt ingewikkelde boodschappen via afbeeldingen met tekst wil publiceren, dan word je afgestraft door het algoritme. Dit hebben we alleen dankzij onze samenwerking met Algorithm Watch en 675 lezers (DANK!) kunnen onderzoeken.

Politici die selfies op Instagram plaatsen, komen hoog in de tijdlijn van gebruikers te staan. Afbeeldingen met veel tekst erin worden juist afgestraft.

Nu we weten dat het algoritme iets doet, willen we ook uitzoeken wat het gevolg kan zijn. Duik je diep in een filterbubbel, of krijg je op Youtube diverse en betrouwbare informatie aangeboden?

Vier weken lang lieten we een 🤖 aanbevelingen voor 6 politieke accounts verzamelen (lees hier hoe we dat hebben gedaan). En tot mijn grote verbazing kregen we vanaf dag 1 video's van Viruswaarheid, QAnon-complotten en andere misinformatie voorgesteld.

Misinformatie en extreme content wordt – ongeacht je politieke voorkeur – op een gegeven moment door het YouTube-algoritme aanbevolen. Hoe snel en regelmatig je zulke onjuiste en misleidende video’s krijgt aangeboden, is afhankelijk van je politieke kleur.

De tv-uitzending over algoritmen kun je hier op je gemak terugkijken. En wil je zelf eens in die politieke bubbels duiken? Dan kun je dat hier checken.

En een week later was ik nog een keer aan de beurt, ditmaal over manipulatie van het publieke debat op Twitter. We onderzochten welke spamaccounts zich in de Nederlandse politiek mengen. En we vonden:

  • 🤖 Een van de grootste politieke bots

  • 🔄 Een man met vijftien accounts

  • 👹 Gecoördineerde trollenlegers

Het afgelopen jaar hebben 525 spamaccounts zich bemoeid met discussies over de Nederlandse politiek. Uit onderzoek van Pointer, in samenwerking met De Groene Amsterdammer en de NOS, blijkt dat het gaat om accounts die dagelijks minstens 144 tweets versturen. Dat is volgens onderzoeksinstituut Digital Forensic Research Lab de grens waarbij accounts zich zeer verdacht gedragen.

Ook bij dit artikel leggen we uit hoe we deze accounts hebben ontdekt. En wil je de uitzending nog eens rustig terugkijken? Dat kan hier.

Zulke onderzoeken (lees hier alle artikelen over De Digitale Verkiezingen) doe je niet in je eentje. Ik noemde Joost Schellevis en Coen van de Ven al, maar ik moet ook Inge Oosterhoff, Thomas de Beus, Mark de Bruijn, Roul Meijer, Wouter Hoek, Wendy van der Waal, Mark-Jan van Tellingen, Joris Heijkant, Rene Sommer en Wouter Kroese noemen. Ze hebben allemaal ergens iets bijgedragen. Mooi man, zoveel fijne en goede collega's 💪

Even iets anders. Een tijdje geleden vroeg Sanne van Houwelingen me of ik iets wilde vertellen over de trollen die me hebben aangevallen. Ze wil jonge journalisten graag helpen om veilig hun werk te kunnen doen. In een podcast vertel ik hoe je omgaat met bedreigingen, en hoe je jezelf kunt beschermen voor zulke incidenten. Zeer goede timing met onze publicaties over trollenlegers.

In deze podcast vertellen journalisten over hun ervaring met online haatreacties. In deze aflevering Jerry Vermanen, hij is data-journalist bij Pointer van de KRO-NCRV. Waar hij onder andere onderzoek doet naar zorgfraude en manipulatie van informatie op Twitter.

Na vier weken keihard doorwerken heb ik nu even een week vrij. In mijn volgende nieuwsbrief leg ik uit hoe mijn onderzoek ook tijdens zo'n periode gewoon blijft doorlopen.

Toffe Klikdingessen

We moeten 'nu doorpakken', maar ook 'kiezen voor nieuw leiderschap' en 'Nederland weer vrijmaken'. Pfff, vermoeiend als je het mij vraagt. Herken jij deze politieke slogans? Mijn score was 7 uit 10.

Er zijn meer stemwijzers dan partijen om op te stemmen. Wat een dilemma! Gelukkig biedt de StemWijzerWijzer uitkomst.

Groepsimmuniteit is geen bizar ingewikkeld concept. Maar het is wel goed om zoiets zo duidelijk mogelijk uit te leggen. NPR legt in deze simulatie uit hoe vaccinaties onze uitweg uit deze klotesituatie zijn.

En tja, daarna moeten we weer terug naar ons kantoor. Misschien is de situatie nog niet zo veilig. Hoe navigeer je die jungle vol vieze mensen, bezette werkplekken en handzeep dan? Reuters heeft er een gave simulatie van gemaakt.

Nog meer games! Hoe is het om misinformatie te produceren en verspreiden. Ik moest zelf best gniffelen om het personage Gewone Frans (van gemiddelde lengte). En het ziet er ook heel tof uit.

De VS is natuurlijk in alle opzichten een bizar dom land. Wel handig dat ze maar twee politieke smaken hebben, en daarom zulke gave splitscreen-artikelen kunt maken. Over (jaja) hoe Facebook je een totaal ander wereldbeeld voorschotelt afhankelijk van je voorkeuren.

Vaak haalt de interactie me uit de flow van zulke verhalen. Óf lezen, óf klikken, maar niet beiden door elkaar heen. Toch vind ik dit wel een hele interessante manier om een verhaal te vertellen. En je leert gaandeweg een beetje hoe GPT-3 taalmodellen werken.

Vind Ik Leuk

Tot over 2 weken. Blijf gezond!

Onderzoeksjournalistiek met nieuwe en onbekende technieken: dat is toch awesome! Het Handboek Internetresearch & Datajournalistiek geeft je een paar tips om zelf ook je online research op te zetten.